💬 مقدمه

بیشتر خرابی‌های خودرو ابتدا با صدای خفیف یا لرزش جزئی شروع می‌شود اما به‌دلیل بی‌توجهی، به مرحله‌ای می‌رسند که تعمیر ساده تبدیل به هزینه‌ی سنگین می‌شود. برای مثال صدای تقه در پیچ ممکن است خرابی کوچک گردگیر پلوس باشد، اما با ادامه‌ی رانندگی تبدیل به شکست مفصل پلوس و توقف کامل خودرو شود. هدف از این راهنما، آموزش تشخیص علائم قبل از فاجعه است. تجربه‌ی تیم فنی سوریجان نشان داده که ۶۸٪ خرابی‌های جلوبندی در مراحل اولیه قابل تشخیص با گوش یا لمس هستند.

🧩 علائم خرابی پلوس (CV Joint)

پلوس وظیفه انتقال نیرو از گیربکس به چرخ را دارد؛ خرابی آن باعث لرزش، تقه، یا گیرکردن چرخ می‌شود:

• ▪ صدای تقه پی‌درپی هنگام پیچیدن — ۸۵٪ پلوس خارجی خراب
• ▪ لرزش شدید هنگام شتاب — ۶۰٪ مفصل داخلی یا ساچمه وسط فرسوده
• ▪ گریس پاشیده روی داخل رینگ — ۹۰٪ گردگیر پاره شده
• ▪ تقه بعد از دنده دادن یا گاز شدید — ۳۰٪ دسته‌موتور لق است

💡 خرابی پلوس بیشتر در خودروهای دیفرانسیل جلو دیده می‌شود و با جنس گردگیر نامرغوب سریع‌تر رخ می‌دهد.

🛞 علائم خرابی کمک‌فنر

• ▪ جهش و نوسان بیش‌ازحد خودرو — ۸۰٪ کمک‌فنر ضعیف
• ▪ صدای کوبش در چاله‌های کوچک — ۵۵٪ بوش بالای کمک یا بشقاب فنر خراب
• ▪ روغن‌ریزی اطراف کمک — ۹۰٪ اورینگ داخلی کمک نشتی دارد

کمک‌فنرها عمر تقریبی ۶۰٬۰۰۰ کیلومتر دارند. خرابی آنها باعث افزایش فاصله‌ی ترمز تا ۲۰٪ می‌شود و چسبندگی لاستیک کاهش می‌یابد. برای تست خانگی، یک‌بار روی گلگیر فشار دهید؛ اگر خودرو بالا و پایین می‌پرد، کمک‌ها ضعیف شده‌اند.

⚙️ علائم خرابی بلبرینگ چرخ یا توپی چرخ

• ▪ صدای زوزه مداوم در سرعت بالا — ۹۰٪ بلبرینگ همان چرخ خراب
• ▪ لرزش فرمان در ۸۰ تا ۱۰۰ کیلومتر — ۴۵٪ توپی چرخ تاب دارد
• ▪ داغ شدن غیرعادی رینگ — ۳۵٪ اصطکاک زیاد بلبرینگ

تست ساده: چرخ را بالا آورده و بچرخانید؛ صدای زوزه یا گیرکردن نشانه خرابی بلبرینگ است.

🔩 علائم خرابی دسته‌موتور

دسته‌موتور لرزش و نیروی موتور را به شاسی منتقل نمی‌کند در نتیجه صدای تقه در شروع حرکت یا توقف شنیده می‌شود.

• ▪ لرزش شدید درجا — ۷۵٪ دسته‌موتور سمت تسمه پاره شده
• ▪ ضربه در تعویض دنده — ۵۰٪ دسته‌موتور پایین خراب
• ▪ تقه هنگام شتاب یا ترمز شدید — ۴۵٪ دسته گیربکس یا بوش لق است

🔧 علائم خرابی بوش و سیبک طبق

• ▪ تقه از زیر جلو خودرو — ۶۵٪ سیبک طبق خراب
• ▪ فرمان‌پذیری ضعیف — ۳۰٪ بوش طبق سمت چپ پاره
• ▪ کوبش خشک روی سرعت‌گیر — ۶۰٪ بوش طبق فرسوده

اگر در خم زدن، خودرو شناور می‌شود یا لاستیک‌ها به‌سرعت ساییده می‌شوند، طبق و بوش باید بررسی شوند.

📏 علائم خرابی میل موجگیر (میل تعادل)

• ▪ ضربه دوطرفه هنگام عبور از چاله — ۸۰٪ بوش یا مفصل پاره شده
• ▪ چرخش بیش‌ازحد در پیچ تند — ۳۰٪ میل موجگیر ضعیف

میل موجگیر برای حفظ تعادل بدنه در پیچ‌هاست؛ خرابی آن احساس "شناور بودن" در رانندگی به‌وجود می‌آورد.

⚠️ هشدار ایمنی سوریجان

با خرابی پلوس یا دسته‌موتور رانندگی نکنید؛ افتادن کامل پلوس می‌تواند باعث از جا در رفتن چرخ و خطر جدی شود. همچنین، بی‌توجهی به زوزه بلبرینگ ممکن است به گیر کردن چرخ در حرکت منجر شود.